Τα μονοπάτια της συμπόρευσης λόγου και εικόνας έχουν συνεπάρει συχνά τους ιστορικούς τόσο της τέχνης όσο και της λογοτεχνίας. Συνακόλουθα, έχουν εξερευνηθεί σε πλείστες εκθέσεις τόσο στο Μουσείο Μπενάκη όσο και σε συναφείς φορείς διεθνώς, κάποιες ιστορικής φύσης και άλλες εστιασμένες στη δημιουργική συνύπαρξη συγκεκριμένων καλλιτεχνών του λόγου και του χρωστήρα. Πρόκειται για ένα δυνάμει ανεξάντλητο πεδίο που συναρμόζει δύο από τις πλουσιότερες εκβολές της ανθρώπινης διάνοιας. Η έκθεση «Από τον κόσμο του Καβάφη» της Άννας Φιλίνη ανιχνεύει τη μακρόχρονη σχέση της ζωγράφου με την ποίηση του Κωνσταντίνου Π. Καβάφη, σχέση που εκδηλώνεται σε τρεις ενότητες με δύο θεματικά κέντρα, το ποίημα «Ιθάκη» και το πάνθεον των ιστορικών προσωπικοτήτων τις οποίες όχι τόσο ζωντάνεψε όσο σχολίασε με χειρουργική δεινότητα ο μονήρης Αλεξανδρινός. Η καλλιτέχνης δεν εικονογραφεί – άλλωστε ο γραπτός λόγος εντάσσεται στην εικαστική σύνθεση και η εικόνα με την σειρά της προχωρά ένα ή και περισσότερα βήματα πέρα από την συνήθως μετέωρη κατακλείδα των στίχων. Η γραμμή, το χρώμα, ο χώρος τον οποίον ορίζουν, συνδιαλέγονται δυναμικά με την αμφισημία των αράδων και με την δύναμη των συμβόλων που εδραιώνει η ποίηση του Καβάφη. Τα σύμβολα αυτά καθίστανται σύγχρονα, επίκαιρα με συστηματικό τρόπο, με την ίδια άνεση που η ιδιάζουσα δημώδης λαλιά του ποιητή προέβαλε τους Ρωμαίους αυτοκράτορες στον πρώιμο εικοστό αιώνα, ανατέμνοντας την αρχαία τους καρδιά με εργαλεία από το πιο σκληρό ατσάλι. Για το ότι η καλλιτέχνης καταφέρνει να παραμείνει λυρική ενώ συνεχίζει με έμπνευση και συνέπεια τον διάλογό της με τον εγκεφαλικότερο των ποιητών, και μόνο για αυτό, είμαστε ευγνώμονες.
Θα ήθελα εκ μέρους της Διοικητικής Επιτροπής του Μουσείου Μπενάκη να συγχαρώ την Άννα Φιλίνη και να την ευχαριστήσω για την υλοποίηση αυτής της στοχαστικής και ελκυστικής έκθεσης που προσκαλεί σε επανειλημμένες και ενδελεχείς αναγνώσεις.
(Το παραπάνω κείμενο δημοσιεύτηκε στην έκδοση που πραγματοποιήθηκε με την ευκαιρία της έκθεσης: «ΑΝΝΑ ΦΙΛΙΝΗ: Από τον κόσμο του Καβάφη», που πραγματοποιήθηκε στο Μουσείο Μπενάκη, Πειραιώς 138, από 17/1/2019 – 16/2/2019).
